Windows Server’da DHCP Sunucusu Kurulumu ve Yapılandırma Rehberi

Günümüzde ağ yönetimi, özellikle büyük ölçekli kurumsal yapılarda, IP adreslerinin dinamik olarak yönetilmesi sayesinde büyük ölçüde kolaylaşmıştır. Bu bağlamda, DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) sunucusu, bir ağdaki cihazlara otomatik olarak IP adresi atanmasını sağlar. Bu, her cihazın manuel olarak yapılandırılması ihtiyacını ortadan kaldırır ve özellikle büyük ağlarda yönetim yükünü önemli ölçüde azaltır. Windows Server üzerinde DHCP sunucusu kurmak, yapılandırmak ve yönetmek oldukça basit olsa da, bu süreci adım adım izlemek önemlidir.

DHCP Nedir ve Neden Kullanılır?

DHCP, ağdaki cihazlara dinamik olarak IP adresleri, alt ağ maskesi, ağ geçidi ve DNS sunucu bilgilerini sağlayan bir ağ protokolüdür. Bir cihaz ağa bağlandığında, DHCP sunucusu ona geçici bir IP adresi atar. Bu süreç, ağa eklenen her yeni cihaz için tekrar edilir ve cihazlar, belirli bir süre boyunca aynı IP adresini kullanır. Bu süre sona erdiğinde, cihaz ya aynı IP adresini kullanmaya devam eder ya da yeni bir IP adresi alır.

DHCP’nin Sağladığı Faydalar:

• Zaman Tasarrufu: Özellikle büyük ağlarda, her cihaza manuel olarak IP adresi atamak çok zaman alıcı bir işlem olurdu. DHCP bu işlemi otomatize eder.
• IP Çakışmasını Önler: Aynı IP adresinin birden fazla cihaza atanması, ağda karışıklıklara yol açabilir. DHCP, her cihaz için benzersiz bir IP adresi sağlar.
• Merkezi Yönetim: Tüm IP adres atamaları ve yapılandırmaları merkezi bir sunucu üzerinden yönetilir, bu da yönetim işini kolaylaştırır.

Windows Server’da DHCP Sunucusu Kurulumu

DHCP sunucusunu kurmanın iki ana yolu vardır: Server Manager aracılığıyla ve PowerShell kullanarak. Her iki yöntem de basit adımlarla sunucuyu kurmanıza olanak tanır.

1. Server Manager Üzerinden DHCP Kurulumu

Windows Server, GUI (grafiksel arayüz) tabanlı yönetim araçları sunarak kurulum işlemini oldukça basitleştirir. Aşağıdaki adımlarla DHCP sunucusunu kolayca kurabilirsiniz:

• Server Manager’ı Açın: Windows Server işletim sistemini başlattıktan sonra Server Manager uygulamasını açın.
• Manage > Add Roles and Features’ı Seçin: Menüden “Manage” kısmına tıklayın ve “Add Roles and Features” seçeneğini seçin.
• Role-based or feature-based installation’ı Seçin: Rol tabanlı kurulum seçeneğini seçin ve sunucunuzu belirleyin.
• DHCP Server Rolünü Seçin: Rol listesinden DHCP Server’ı işaretleyin ve “Add Features” butonuna tıklayın.
• Kurulumu Tamamlayın: Kurulumu başlatmak için “Install” butonuna tıklayın. Kurulum işlemi tamamlandıktan sonra sunucunuzu yeniden başlatmanıza gerek yoktur; DHCP sunucusu otomatik olarak devreye girecektir.

2. PowerShell Kullanarak DHCP Kurulumu

Komut satırını kullanmayı tercih eden sistem yöneticileri için PowerShell ile DHCP sunucusu kurulumu da mümkündür. Bu yöntem, özellikle uzaktan yönetim sırasında daha hızlı ve etkili olabilir.

• PowerShell’i Yönetici Olarak Açın: Başlat menüsünden PowerShell’i aratın ve sağ tıklayarak “Yönetici Olarak Çalıştır” seçeneğini seçin.
• Kurulum Komutunu Girin: Aşağıdaki komutu PowerShell ekranına yazın:
  Install-WindowsFeature DHCP -IncludeManagementTools


Bu komut, DHCP sunucusunu gerekli yönetim araçları ile birlikte kurar. Kurulum tamamlandığında, PowerShell ekranını kapatabilirsiniz.

DHCP Sunucusunun Yapılandırılması

DHCP sunucusunu kurduktan sonra, ağdaki cihazlara IP adresi atayabilmesi için doğru bir şekilde yapılandırılması gerekir. DHCP yapılandırması, ağınızın gereksinimlerine göre şekillendirilebilir.

1. DHCP Kapsamı (Scope) Oluşturma

Kapsam, DHCP sunucusunun belirli bir IP adres aralığı içerisindeki cihazlara IP atayacağı alanı tanımlar. Yeni bir DHCP kapsamı oluşturmak için şu adımları takip edebilirsiniz:

• DHCP Yönetim Konsolunu Açın: Server Manager’da DHCP sunucusunu seçin ve “DHCP Yönetimi”ne gidin.
• Yeni Kapsam Oluşturun: Kapsamın başlangıç ve bitiş IP adreslerini, alt ağ maskesini, varsayılan ağ geçidini ve DNS sunucularını belirtin.
• IP Adresi Kiralama Süresini Ayarlayın: Kiralama süresi, bir cihaza atanan IP adresinin ne kadar süreyle geçerli olacağını belirler. Varsayılan süre genellikle 8 gündür, ancak bu süreyi ihtiyaçlarınıza göre ayarlayabilirsiniz.

2. IP Rezervasyonu

Bazı durumlarda, belirli cihazlara sabit bir IP adresi atamak isteyebilirsiniz. Örneğin, ağdaki bir yazıcıya her zaman aynı IP adresini atamak, cihazın sürekli erişilebilir olmasını sağlar. IP rezervasyonu yapmak için cihazın MAC adresine göre sabit bir IP adresi tanımlayabilirsiniz.

DHCP Sunucusunun Yönetimi

DHCP sunucusu kurulduktan sonra, bu sunucunun doğru bir şekilde yönetilmesi ağın sorunsuz çalışması için önemlidir. Windows Server, DHCP sunucusunu yönetmek için çeşitli araçlar sunar. Server Manager üzerinden sunucuyu izleyebilir, yeni IP adres aralıkları ekleyebilir veya mevcut ayarları düzenleyebilirsiniz.

DHCP Sunucusunu Kaldırma

Eğer DHCP sunucusunu kaldırmak isterseniz, Server Manager üzerinden Remove Roles and Features seçeneği ile DHCP rolünü kaldırabilirsiniz. Bu işlem, DHCP hizmetini devre dışı bırakır ve sunucunun IP adresi atama işlevini sona erdirir.

DHCP sunucusu, ağ yönetiminin temel taşlarından biridir. Windows Server’da DHCP sunucusunun kurulumu ve yapılandırılması, basit adımlarla gerçekleştirilebilecek bir işlemdir. Özellikle büyük ağlarda IP adreslerinin otomatik olarak atanması, yönetim işini büyük ölçüde kolaylaştırır ve verimliliği artırır. Hem Server Manager hem de PowerShell ile DHCP kurulumunu ve yönetimini kolayca yapabilir, ağınızdaki cihazların IP adresi yönetimini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.